PSS AİRBUS KULLANIM KLAVUZU ve CHECKLİST

PSS AİRBUS KULLANIM KLAVUZU ve CHECKLİST

Örnek: LTAC - LTBA

1. - Uçağın “Phoenix Panel Configürasyon Programı”ndan Cocpit ayarını “COLD and DARK” olarak seç. Save et. - Uçağa “Phoenix Payload Editor Programı” vasıtasıyla ile Yolcu, Bagaj ve Kargo yükle. Azami taşıma kapasitesini aşma. Bu programın ZWF olarak hesapladığı Uçağın “Yüklü, Fakat Yakıtsız Ağırlığını (ZWF)” ve “ Max Fuel” miktarını defterine kaydet. Bu programı da SAVE ettikten sonra kapat, (veya “Start FS2004” düğmesine basarak ile simülatörü çalıştır.) - FS2004’ ü çalıştır. Yükleme vs. yaptığın Uçağı dikkatlice seç. Uçuş planına göre ilk başlama pozisyonuna getir. Active Sky 6 programını çalıştır, Dep. ve Arrv. meydanlarına ilişkin meteorolojik bilgileri not et (Özellikle Rüzgar istikameti / hızı ile QNH). - Overhead panelinde EXT POWER (harici akım/güç) butonlarını On yap. AVAİL’den ON’a getir. Öncelikle BEACON ve NAV LİGHT’i aç, müteakiben Motor çalıştırma düğmeleri hariç tüm elektrik sistemlerini “ON” yap. Check et.

MCDU ‘NUN PROGRAMLANMASI

2. SHİFT+3 veya mausla MCDU’ya gir. INIT ekranının 1. sayfasına gel. Kalkış ve Varış Meydanını ICAO kodlarını ; Uçuş No.sunu, Tırmanılacak azami FL’yi ; Varış meydanının altındaki satıra alternatif varış meydanın kodunu gir. (tüm karakterleri klavyeden (/,-,* gibi işaretler dahil) aynen yaz, MCDU ekranındaki ilgili yerin sağ ve /veya solundaki düğmeyi tıklayarak gir.) Burada dikkat edilmesi gereken nokta havayolumuzun belirlediği COST INDEX değerini sisteme girmektir. ( Bu işleri yaparken hatalı bir giriş olursa “CLR” tuşuna bas, sonra ilgili satırın sağ/solundaki düğmeye bas sil.

3. Girilen bilgileri teyit etmek için “ALİGN IRS’ e bas. “NEXT PAGE” butonuyla INIT’in 2’nci Sayfasına git. Payload editörden daha önce hesapladığımız “uçağın “YÜKLÜ, FAKAT YAKITSIZ AĞIRLIĞI (ZWF)”nı sağdan üç rakam atlayarak ZFW satırına gir (256200 ise 256,2) . Bu aşamada, MCDU bize mevcut yakıt ve yük ile uçabileceğimiz azami süreyi hesaplayıp bildirecektir. “ENTRY OUT OF RANGE” ikazı almışsak ya hatalı veri girmişizdir ya da uçağa kapasitesi dışında yükleme yapmışızdır. O zaman bütün girdileri Check et, düzelt. OK. ise bu safhadaki işimiz bitmiştir.

4. Klavyeden “F-PLAN” tuşuna basarak UÇUŞ PLANINI YAPMAYA BAŞLA:

* LTAC’nin solundaki düğmeyi tıkla “DEPARTURE” ekranına ulaş. Kalkış meydanındaki tüm pistler görününce (mavi) , kalkış meydanını seç. (Asıl rota bilgileri yeşil, yedek rota bilgileri mavidir)

* Pist ve SİD bilgileri ekranı çıkınca rotamıza uygun SİD noktasını seçerek “İNSERT” düğmesi ile plana kaydet. (yanlış seçim yaparsan “ERASE” düğmesi ile sil.) * Rota bilgilerinin görüldüğü ekran çıkınca, SİD’in son noktasından itibaren takip edeceğimiz ROTA ÜZERİNDE BULUNAN VOR, NDB, İNT. gibi NOKTALARIN İSİMLERİNİ “Star Başlangıç Noktasına Kadar” uçuş planındaki şekliyle klavye ile yazıp (STAR başlangıç noktasının ismi hariç), ekranda ---F-PLN DISCONTINUITY---- yazan satırın solundaki düğmeyi tıklayarak gir. (aynı isim altında birden çok nokta varsa, MCDU bize bir liste çıkaracak; buradan biz doğrusunu seçeceğiz. Bunun için bu noktaların koordinatlarını bilmemiz gerek.) EN İYİ ROTA BULMA SİTESİ: http//rfinder.asalink.net/free ‘dir * Rota üzerindeki tüm noktaları girdikten sonra oklarla aşağıya in. Varış meydanını bul, yanındaki butonu tıkla, Arrival Sayfasına ulaş. STAR seçimini yap; SID’de yaptığın gibi bunu da sisteme ekle. * STAR girişi de yapıldıktan sonra oklarla rota bilgilerini oklarla inip çıkmak suretiyle kontrol et. Şayet arada ---F-PLN DISCONTINUITY---- yazısı varsa, planda kopukluk var demektir. O zaman , buraya yazmayı unuttuğumuz bir nokta var demektir. Bunu tespit edip yaz. Gene düzelmezse bu satırı: CLR tuşuna bas, bu ikazının yanındaki tuşa da bas ve rota kopukluğunu gider. * ALTERNATİF ROTA girişi de yukarıdakiler gibi yapılır.

* EFIS Control Panelden ND’ yi PLAN tarafına çevirip, radardan buraya kadarki bölümün doğru girilip girilmediğini kontrol et. rota doğru ise çizgi yeşil görünür. Değilse kesiktir. Yanlışlık varsa F-PLAN butonuyla geri dönüp hatayı düzelt. rota çizgisi üzerinde görünen kırmızı noktalar hızın değişeceği noktalardır.

* MCDU ekranının üstünde LAT REV FROM xxxx (örn: YAA) yazısı varsa ekranın sağındaki VIA/GO TO satırındaki VIA için rota kodunu (örn: UL84); GO TO ya da rota üzerindeki en son VOR ‘un adını yaz (örn: YAA) ; bu satırın sağındaki düğmeyi tıkla ve bu bilgileri de plana gir. (Bir yanlışlık varsa veya girilen bilgiler DATABANK’ta yoksa AWY/WPT MISSMATCH mesajı alınır. O zaman işlemi yeniden yap.) Rota bilgilerinin bulunduğu ekrandaki bilgiler Sarı renkli olarak karşımıza çıkar. Bizden teyid ister. INSERT’e bas, teyid et; yazılar yeşil olur. Varış meydanını da scroll yaparak bul. Şayet o da yeşilse İşlem tamamdır. Beyaz renkli veriler kullanılmaz, sadece Yeşiller kullanılır.

* LTBA ‘da Örn RWY36R’ pisti için bir STAR var mı yok mu? bunun için LTBA’ nın solundaki düğmeyi tıkla. “ARRİVAL” sayfasına ulaş. Burada LTBA’ya ait tüm pistler görülür. buradan uygun pisti belirle, (Örn:ILS36R; bunun sağındaki sayıyı –ILS huzmesinin başlangıç yerinin G/S’sinin deniz seviyesinden yüksekliği; yani ILS’ye gireceğimiz irtifa- , bir üste tamamla ve bir yere not et) Pistin solundaki düğmeye bas.

* Bu sefer bu piste ait STAR bilgilerinin bulunduğu menüye ulaşırız. uygun STAR başlangıç noktasını (Örn:YAA) seç ve INSERT’e bas. Şimdi tekrar F-PLAN ‘ın ANA SAYFASINA döneriz. Buradan planı kontrol et. Kopukluk var mı? varsa (ki mutlaka vardır) . Önce CLR tuşuna bas, sonra bu satırın (------F-PLAN DİSCONTINUITY----) solundaki düğmeye bas. İŞLEM TAMAM, UÇUŞ PLANI HAZIR.

* PLANIN AKTİVE EDİLMESİ: Klavyedeki DATA tuşuna bas. SAVE ROUTE’ satırına rotanın adını yaz ve gir (Örn : LTAC-LTBA veya başka özel bir isim de olabilir) Altındaki “ACTIVE F-PLAN” seçeneği ile planı aktive et. * BU PLANI FSNAVİGATORE –SQUAWK BOX’A DA KAYDET

5. AKARYAKIT İHTİYAÇ HESABI;

“Fuel Planner” Programı ile yap. Hesaplanan sayı gösterge panelinde FOB(Fuel On Board) ibaresinin sağında yazan miktardan 100 Kg. fazla-eksik olmaması gerekir. Bunu MCDU’ya gir. Bunun için INIT’ e ve NEXT PAGE ‘ tuşuna bas. çıkan ekrandaki daha önce hesapladığımız ZFW’ nin altındaki BLOCK satırına hesaplanan yakıt miktarının sağından 3 hane sola gelip nokta koyarak gir (Örn: 15256 ise 15.2 )

6. TAKE OFF Süratinin belirlenmesi:

* Klavyedeki PERF tuşuna bas. TRANS ALT değerini kalkış meydanının SID Chartında öğren, yaz ve buraya gir.

* Sağ tarafta LSK3R yanında bulunan yere Flap ve Trim açısını gir (A320 için 3/UP1.7). sağındaki düğmeye bas.

* FLEX girişi yap (Nedir?: Dışarıdaki hava sıcaklığı), mesela 15 olsun. bunu yaz ve LSK4R’ düğmesini tıkla (yani sağındaki düğme). Soldaki V1, VR ve V2 hızlarının hesaplanması için mausla yanındaki düğmeler gidip mausun sağ tuşunu tıkla . hızlar belirecektir.

7. APPROACH bilgilerinin girilmesi için NEXT PHASE düğmesi ile sayfanın devamına git.

* ineceğimiz meydanın: QNH, Rüzgar, Sıcaklık, EN MÜHİMİ: VOR/NDB yaklaşması yapılacak meydanlar için MDA, ILS olan meydanlar için DH değerlerini gir.

8. RAD – NAV Bilgilerinin girilmesi: klavyede RAD/NAV tuşuna bas. Yol boyunca ve yaklaşmalarda kullanılacak Navigation frekanslarını ilgili satırlarına gir. ILS ve VOR için NAV1-2, NDB için ADF , CRS ye de iniş pistinin açısını ver.

NOT: UÇUŞ ESNASINDA PROG SAYFASINA GİREREK belirleyeceğimiz bir noktaya olan mesafemizi ve o nokta için gerekli uçuş başımızı görüp takip edebiliriz.

9. MOTOR ÇALIŞTIRMA – TAXİ – TAKE OFF – CLİMBİNG:

1. OVERHEAD : Packs1 ve Packs2 (kabin basınç şalterleri) => OFF

2. OVERHEAD: APU MASTER SWİTCH => ON Sistem Displaye bak. FLAP OPEN (yeşil renkli) yazısı görününce durum normal demektir.

3. Displayden takip et: APU GEN 116V. olunca Overheadden. APU BLEED => ON

4. FUEL X-FEED : ON

5. OVERHEAD: APU MASTER SWİTCH’in altındaki APU START => ON.

6. Tüm IŞIKLAR => ON, kapıları kapat.

7. BEACON LIGHT : ON

8. EXT POWER : OFF

9. Motar çalıştırma şalterleri OFF’ta olacak. (Pedestalda)

10. PEDESTALDA: ENGİNE MODE SWİTCHER : NORMALDEN STA (IGN/START) ‘ya çevir. Motor çalıştırma düğmeleri ON.

11. El Freninin çekili olduğunu kontrol et. OVERHEAD’a geç: 2 No.lu motoru çalıştır. Bunun için üzerindeki küçük kapağı aç ve maviyle on yazması için bas) Arkasından 1 No.lu motor da çalışır. motorların N2 % değerleri 24,0 olunca Pedestalda Engine Mode Switcher düğmesini NORM konumuna al.

12. Motorlar sorunsuz çalışınca FUEL X-FEED : OFF

13. ANTI ICE ve diğer sistemler: ON

14. AUTO BREAK: ON, FLAPLAR: AÇ, PASSENGER SİGNS: ON

15. Kalkış meydanının QNH değerini gir.

15. Alt konsolda “TO CONFİG” butonuna bas MCDU sistemi check edecek; göstergeden “NORMAL” uyarısının alınmasını check et.

16. PACKS 1 ve PACKS 2 (Kabin Basıncı) düğmelerini : ON.

17. Tırmanılacak ilk irtifa (SID Chartından al) : ALT’ ye bağla. (Örn: 10000 )

18. Trim ayarını alt tabladaki F/CTL’ düğmesine bas, ekrandan kontrol et.

19. p/b ve Taxiye başla . Giderken önce APU BLEED’i sonra APU’ yu OFF yap.

20. EFIS’ten FD’ yi ON yap.

21. Manuel olarak (Joystickten) N1 % 50 olana kadar gazla, PC klavyesinin (+) tuşuna iki defa bas . Bu noktadan itibaren MCDU Autotrottle’yi otomatik daha önce girdiğimiz FLEX’e uygun olarak olarak çalıştırır. Tırmanışa geç tekerlekleri çek ve flapları kademeli olarak topla.

22. Meydandan 1000 feet kadar yükselince AUTOPİLOT düğmesi ON yap. HDG, ALT ve IAS MCDU tarafından yönetilmeye başlar (Sistemlerin MCDU tarafından yönetildiği bunlara ait minik ekranların sağ yanlarındaki büyük beyaz nokta ile anlaşılır). MCDU uçağı bizim girdiğimiz FL10’ a kadar tırmandırır. Azami irtifaya çıkarmaz. HDG ve IAS ise sürekli MCDU kontrolündedir. Bunlar PFD ekranında üst tarafta yeşil renk ile görülür. (tırmanış sırasında hızı 250 kt’da tutar.)

23. FL90 kadar olunca ALT’ye müsaade edilen azami seyir irtifasını gir. LAND ışıkları: OFF

24. EFIS ekranını 80 nm. ye çevir (ki uzağı görebilesin)

( NOT: PFD ekranındaki yeşil renklerle görünen: SPEED: uçağın azami seyir hızında gittiğini,

ALT CRZ: Seyir irtifasına ulaşıldığını, NAV: seyrüseferin FMCU’ tarafından kontrol edildiğini gösterir.

10. ALÇALMA ve YAKLAŞMA:

1. PFD ekranında görünen alçalma (des) noktasına yanaşırken : ALT’ye 10000 (FL100) bağla. Bekle. Uçak düz uçuşa devam edecek. Alçalmaya başlanacak noktaya gelince ALT DÜĞMESİNE BAS. Şimdi alçalmaya başlayacak. PFD ekranında ALT CRZ , yerine DES yazısı belirecek. Uçak FL100’e alçalır, bu arada meydana ait frekansları gir, kontrol et.

11. İNİŞ HAZIRLIKLARI:

* Klavyedeki PERF’ e bas. APPR ekranı çıkana kadar NEXT PHASE düğmesine bas. Daha önce girdiğimiz veya şimdi gireceğimiz meydana ilişkin QNH, TEMP, MAG/WİND (rüzgar), TRANSİTİON ALTİTUDE değerlerini gir (veya daha önce girdiysen, bunların doğruluklarını check et).

VLS uçağın gidebileceği en düşük hızı gösterir. MDA değerini, örneğin iyi bir görüş mesafesi olduğunu varsayarsak 430 olarak kabul edip sağda MDA satırına gir. (DH’ye girme, burası CAT II veya CAT III inişi için kullanılır.

* Tekrar NEXT PHASE düğmesine basarak GO AROUND sayfasına geç. Her şey tamamsa

Klavyedeki PERF düğmesine bas. Ana sayfaya döneceksin. Ekranın sol altında ACTİVATE APPR PHASE DÜĞMESİ VAR. Bu düğmeye BAS. Uçak böylece yukarıdaki verilere göre uygulama yapmaya başlar. (Bu düğmeye kesinlikle daha önce basma). Yanlış bir veri girildiğini tespit edersen sağ alttaki (LSK6R) düğmeye basarak önceki sayfaya dön ve hatayı düzelt.

12. SON YAKLAŞMA (FİNAL APPROACH) ve İNİŞ :

1. 10000 ft. (FL100)’ e inince EFİS panelindeki ILS tuşuna bas. Uçak FL100 den alçalırken hızını IAS: 250’ ye düşürür. Ortada yan yana bulunan 2 düğmeden İNİŞ IŞIKLARINI aç. (RWY Turn Off ve NOSE ışıkları kapalı kalacak.

2. ALT’ ye örnek olarak 6000 ft. İrtifa değeri gir. Yeni irtifa uygulanmaya başlamadan önce, uçağın hızlanmaması için ALT düğmesini çek. Uçak alçalmaya başlar. V/S (süzülüş hızı) fazla ise bunu V/S’den ayarla.

3. ALT : 5000 olunca hızını IAS 220 ye düşür.

4. RWY36R ye iniş için SADIK’ı geçerken hızı IAS: 190 yap. İrtifa olarak ILS’ye giriş İrtifası’nı ( RWY 36 R için ALT: 2700) gir.

5. EFIS’teki LOC düğmesine bas. (uçak ILS LOCALİZER establish olsun)

6. İrtifa 2700 ft. olunca son QNH değerini gir (B”ye basabilirsin veya düğmeden yap). IAS’ı: 180’ e düşür.

7. Autopilot panelindeki APPR’ butonuna ve akabinde hemen AP2 tuşlarına bas.Bu andan itibaren uçak ILS FULL ESTABLİSH OLUR. Uçak biraz dengesini sağladıktan sonra HIZ AYAR DÜĞMESİNE BAS, bu şekilde daha önce girdiğimiz hız silinir ve hız tekrar Autopilotun kontrolüne geçer. Uçak, frenleyerek hızını IAS 140 (-+10) KT’ye düşürür. Başını 5 derece kadar kaldırarak pist eşiğine süzülür.

Bu aşamada SHIF-Ö tuşlarına bas ve Ground spoylerlerini ARM konumuna getir. Otomatik inişi takip et

8. Autopilot saymaya başlar:

* 1000, 500, 400, 300, 200, 100, 50, 40, 30, 20, RETART – RETART

* Autopilot RETART-RETART dediği zaman PC Klavyesindeki (-) tuşuna BİR DEFA bas. Motorlar rölantiye düşecek. Autothrottle devre dışı kalacak. Joystickteki GAZ KOLUNU tamamen kapat. Piste oturunca Z’ ye basarak Autopilotu devre dışı bırak. ”f2” ye bas motorları geri çalıştır. Hız 80 Kt’a düşünce “f1” e bas. Motorlar tekrar rölantiye düşsün. Normal frenleme yaparak ilerle, taxi sırasında 20 nm. üzerine çıkma,

* Pisti terk edince Kabin basınç düğmelerini (PACK 1 ve 2) OFF.

APU => ON ; APU BLEED => ON. AUTOPİLOT=> OFF, İNİŞ IŞIKLARI => OFF.

- iniş yapıldıktan sonra PFD göstergesindeki uçuş planı yok olur. MCDU resetlenmiştir.

PAS GEÇMEK (GO AROUND) Son yaklaşma sırasında, piste iniş esnasında veya tekerlek koyduktan ve “Throttle İdle” yapıldıktan sonra dahi pas geçmek mümkün. Bunun için; * ALT’ nin Missed Apch. Prosedürüne göre uygun irtifaya ayarlanmış olmasını Check et. Değilse ayarla (en az Pist irtifasının 2000 feet üzerinde olmalı) * “+” tuşuna iki defa bas ( Autothrottle Flex.. moduna geçer) * “G” ve “f5” tuşları ile iniş Tk. larını ve Flap Slatları topla. * Hızı Speed düğmesinden manuel olarak 200 kt civarına ayarla. * HDG düğmesinden cours’u pist açısının 180 derece aksi istikametine set et. Manuel moda getir. (sağdan veya soldan dönecek şekilde) ve U dönüşüne başla yap. * Pist eşiğinden yaklaşık 14 nm. Uzaklaşacak şekilde düz uçuşa devam et; ve tekrar HDG ‘ye pist cours açısını bağlayarak uçağı pist eksenine döndürerek oturt.